Τρίτη 14 Απριλίου 2015

“Τα απαγορευμένα πουλιά” του Εντουάντο Γκαλεάνο (και video)

Το 1976, σε μια φυλακή με το όνομα "Ελευθερία"...

Οι πολιτικοί κρατούμενοι της Ουρουγουάης δεν μπορούν να μιλούν χωρίς άδεια, να σφυρίζουν, να χαμογελούν, να τραγουδούν, να βαδίζουν γρήγορα ή να χαιρετούν άλλον κρατούμενο.

Ούτε μπορούν να ζωγραφίζουν ή να λάμβάνουν ζωγραφιές με εγγύους γυναίκες, ζευγάρια, πεταλούδες, αστέρια ή πουλιά.

Ο Ντιντοσκό Πέρες, δάσκαλος, που βασανίστηκε και φυλακίστηκε επειδή είχε "ιδεολογικές ιδέες", δέχεται μια Κυριακή επίσκεψη της κόρης του Μιλάι, πέντε ετών.

Eduardo Galeano: Ένας "κόσμος ανάποδα" έχασε τον δικό του συγγραφέα

Χθες στις 13 Απριλίου του 2015, ο εμβληματικός, αριστερός, Ουρουγουανός λογοτέχνης Εντουάρντο Γκαλεάνο έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 74 ετών...

Εχθρός των απολυταρχικών καθεστώτων (με το έργο του να απαγορεύεται σε περιπτώσεις όπως του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ουρουγουάη το ‘73 και αργότερα στην Αργεντινή), φίλος του ποδοσφαίρου και της ριζοσπαστικής, ελεύθερης πλευράς της λατινοαμερικάνικης ιστορίας, θιασώτης του κόσμου «όπου κάθε νύχτα θα τη ζούμε σαν να ‘ναι η τελευταία και την κάθε μέρα σαν να ‘ναι η πρώτη μας».


Με γραφή που συνδυάζει τη δημοσιογραφία, την πολιτική επιστήμη, την ιστορία και το μυθιστόρημα ο Γκαλεάνο υπήρξε πραγματικός εκπρόσωπος της ανυπόταχτης Λατινικής Αμερικής.

Δευτέρα 13 Απριλίου 2015

μια ανεμόσκαλα

γράφει ο Γιώργος Αθανασόπουλος

Γεννήθηκα στον άνεμο
πρωτόγαλα απ' την Πούλια
κοιμόμουνα στα σύννεφα
και έλεγα τραγούδια

Η μουσική για μοναξιά
τα λόγια πονεμένα
στην παγωνιά τόσο ψηλά
δεν έχω πια κανένα







Θέλω μια ανεμόσκαλα
ανάμεσα στ' αστέρια
σ' εσένα νάναι η αρχή

να φτάνει ως εμένα


Είναι κλουβί το σύννεφο
σίδερα ο αέρας
το πρωινό το ξύπνημα
αμπάρι της γαλέρας

Να αποδράσω μάταιο
δεν έχει σημασία
αφού δεν σ' έχω μάτια μου
είναι χωρίς ουσία




Θέλω μια ανεμόσκαλα
ανάμεσα στ' αστέρια
σ' εσένα νάναι η αρχή
να φτάνει ως εμένα

Κυριακή 12 Απριλίου 2015

Σχήματα, γραμμές, μουσική και θάνατος

Χτές έπινα στο σωρηδόν
ενώ ο κύκλος έκλεινε
είχαν χάσει τη ζωή τους
μερικές χιλιάδες παιδιά...


Ίσως τα σκότωσε ο χρόνος.





 
Μα εγώ συνέχιζα να πίνω
και τ' άλλο βράδυ σωρηδόν
ο κύκλος έκλεινε αργά
μέσα σ΄ένα ατέλειωτο χώρο
από σχήματα, μορφές,
μουσική και θάνατο...
 

Χάνουμε χρόνο, φίλε, το κατάλαβες;




Τα τριγύρω φτερουγίσματα
είναι ανήσυχα
δεν τ΄ακούει κανείς
δεν τα βλέπει κανείς...


Ο καθένας δήθεν ασχολείται με τα δικά του.
 









  
Μη μπορώντας να μετρήσει
τις ολοφάνερες ελλείψεις
που διαρκώς επαναλαμβάνονται.
Μη μπορώντας να διακρίνει
τη σπειροειδή γραμμή που του ανήκει
ανησυχεί όπως οι άλλοι...

Ο καθένας ανησυχεί.




Α.Α.

Δ. Λιαντίνης: από την ομορφιά της Ελένης στον Όμηρο μέχρι τις φυσικές απαντήσεις του Φάουστ στον Γκαίτε

"Διοτίμα μου, φεύγω αυτοθέλητα. Αφανίζομαι όρθιος, στιβαρός και περήφανος. Ετοίμασα τούτη την ώρα βήμα- βήμα ολόκληρη τη ζωή μου, που υπήρξε πολλά πράγματα, αλλά πάνω από όλα εστάθηκε μια προσεκτική μελέτη θανάτου. Τώρα που ανοίγω τα χέρια μου και μέσα τους συντρίβω τον κόσμο, είμαι κατάφορτος με αισθήματα επιδοκιμασίας και κατάφασης. Πεθαίνω υγιής στο σώμα και στο μυαλό, όσο καθαρό είναι το νωπό χιόνι στα όρη και το επεξεργασμένο γαλάζιο διαμάντι. Να ζήσεις απλά, σεμνόπρεπα, και τίμια, όπως σε δίδαξα. Να θυμάσαι ότι έρχουνται χαλεποί καιροί για τις νέες γενεές. Και είναι άδικο και μεγάλο παράξενο να χαρίζεται τέτοιο το δώρο της ζωής στους ανθρώπους, και οι πλείστοι να ζούνε μέσα στη ζάλη αυτού του αστείου παραλογισμού. Η τελευταία μου πράξη έχει το νόημα της διαμαρτύρησης για το κακό που ετοιμάζουμε εμείς οι ενήλικοι στις αθώες νέες γενεές που έρχουνται. Ζούμε τη ζωή μας τρώγοντας τις σάρκες τους. Ένα κακό αβυσσαλέο στη φρίκη του. Η λύπη μου γι' αυτό το έγκλημα με σκοτώνει. Να φροντίσεις να κλείσεις με τα χέρια σου τα μάτια της γιαγιάς Πολυτίμης, όταν πεθάνει. Αγάπησα πολλούς ανθρώπους. Αλλά περισσότερο τρεις. Το φίλο μου Αντώνη Δανασσή, τον αδερφοποιτό μου Δημήτρη Τρομπούκη, και τον Παναγιώταρο το συγγενή μου, γιο και πατέρα του Ηρακλή. Κάποια στοιχεία από το αρχείο μου το κρατά ως ιδιοκτησία ο Ηλίας Αναγνώστου. Να αγαπάς τη μανούλα ως την τελευταία της ώρα. Υπήρξε ένας υπέροχος άνθρωπος για μένα, για σένα, και για τους άλλους. Όμως γεννήθηκε με μοίρα. Γιατί της ορίστηκε το σπάνιο, να λάβει σύντροφο στη ζωή της όχι απλά έναν άντρα, αλλά τον ποταμό και τον άνεμο. Το γράμμα του αποχαιρετισμού που της έγραψα το παίρνω μαζί μου. Σας αφήνω εσένα, τη μανούλα και το Διγενή, το σπίτι μου δηλαδή, που του στάθηκα στύλος και στέμμα, Γκέμμα πες, σε υψηλούς βαθμούς ποιότητας και τάξης. Στην μεγαλύτερη δυνατή αρνητική εντροπία. Να σώζετε αυτή τη σωφροσύνη και αυτή την τιμή. Θα δοκιμάσω να πορευτώ τον ακριβό θάνατο του Οιδίποδα. Αν όμως δεν αντέξω να υψωθώ στην ανδρεία που αξιώνει αυτός ο τρόπος, και ευρεθεί ο νεκρός μου σε τόπο όχι ασφαλή, να φροντίσεις με τη μανούλα και το Διγενή, να τον κάψετε σε ένα αποτεφρωτήριο της Ευρώπης. Έζησα έρημος και ισχυρός. Λιαντίνης. Τη μέρα που θα πέσω έδωσα εντολή να στεφανωθούν οι μορφές Σολωμού στη Ζάκυνθο κ' Λυκούργου στη Σπάρτη." (Αποχαιρετιστήριο γράμμα που άφησε ο Δημήτρης Λιαντίνης στην κόρη του όταν εξαφανίσθηκε την 1η Ιουνίου 1998) Πηγή: www.lifo.gr
«Το βράδυ της ίδιας μέρας ο Δημήτρης Λιαντίνης αποκάλυψε το μεγάλο μυστικό στη μητέρα του. Μίλησαν για αρκετή ώρα οι δυο τους. Η ίδια μού μετέφερε αποσπάσματα από αυτή τη συνομιλία:

- Μάνα, άκου. Σύντομα θα λάβεις μια μαχαιριά, όχι στην πλάτη, αλλά στην καρδιά. Θέλω να φανείς γενναία, σαν αρχαία Σπαρτιάτισσα, που έχανε το γιο της, αλλά έστεκε περήφανη.

Η μάνα κατάλαβε αμέσως και αντέδρασε:
- Όχι, παιδί μου, όχι, εγώ πρέπει να φύγω πρώτη...

Της έπιασε το χέρι:
- Μανούλα, ηρέμησε. Νιώθω ότι έχω ζήσει πέντε ζωές. Ήρθε η ώρα να φύγω.

- Παιδί μου, σπλάχνο μου, πάντα πίστευα σε σένα. Ας γίνει αυτό που θέλεις.
Τον αγκάλιασε και τον φίλησε.
Και εκεί ο Λιαντίνης της είπε τα στερνά του λόγια
»...

Σάββατο 11 Απριλίου 2015

Να μοιράζεσαι τη σιωπή

γράφει η

Καθόταν στην άκρη του δρόμου. Το τοπίο γύρω της άγνωστο, μα αυτό ήταν συνηθισμένο πια. Το σακίδιο κρεμόταν από το δεξί της μπράτσο, σαν σε θέση ετοιμότητας, μα της φαινόταν πολύ βαρύ ξαφνικά  για να σηκωθεί και να συνεχίσει το δρόμο της. Στο κάτω κάτω δεν είχε αποφασίσει ακόμη προς τα πού θα ήταν αυτή τη φορά ο δρόμος της.

Το καλό με τις μοναχικές περιπλανήσεις είναι πως δεν χρειάζεται να ακολουθήσεις άλλο ρυθμό παρά τον δικό σου. Το κακό είναι πως μερικές φορές ο ρυθμός σου μπορεί να μην είναι αρκετός για να συνεχίσεις.

Έτσι ήταν από πάντα. Ένα σακίδιο στην πλάτη και έξω από την πόρτα. Την είχαν συνηθίσει και οι γονείς και οι φίλοι πια και δεν την έψαχναν απεγνωσμένα τόσο συχνά. Ίσως το είχαν πάρει απόφαση πως θα κρατούσαν μαζί της επαφή όποτε και αν το ήθελε εκείνη, κάτι που πολύ πίκραινε τους δικούς της.

Μια βραδιά σαν άλλοτε... #1

γράφει ο Δημήτρης Βάσσιος

Τότε που το χρήμα έρεε... ή -δες το κι αλλιώς- έτσι νόμιζα... Σε κάθε περίπτωση πάντως δεν το μέτραγα... Άλλωστε ποτέ δεν είχα καλή σχέση μαζί του... Η καλή η σχέση ήταν πάντα με τους ανθρώπους...
Μ' αυτούς δηλαδή που αισθάνονται...
που χαίρονται, που λυπούνται...
και δεν έχουν πρόβλημα να το δείξουν...
που δακρύζουν από χαρά, που κλαίνε από πόνο...

Χθες λοιπόν ήταν μια τέτοια βραδιά...

Είχε ένα άρωμα από το "άλλοτε", από το γλυκό κι όμορφο "τότε"...

Απ΄αυτό που πέρασε και νομίζεις πως δε γυρνάει...

Κι όμως, ποτέ μη λες ποτέ...

Η απαισιοδοξία είναι που πεθαίνει τελευταία -κι άσε να λένε...

Εκτός κι αν είσαι αποφασισμένος να την ανατρέψεις με την ελπίδα...

"Έτσι πρέπει να γίνει... Έτσι θα γίνει!..."


Να περάσεις καλά αυτές τις μέρες...
κι ας ευχηθούμε...

στα παιδιά να περάσουν ξέγνοιαστα,
στους εργαζόμενους και τους ερωτευμένους καλές γιορτές,
στους άνεργους και τους συνταξιούχους καλή ξεκούραση

και οι καιροί που θάρθουν νάναι καλύτεροι για όλους μας.

"Θα φροντίσουμε εμείς γι αυτό"!


If you missed the train I'm on, you will know that I am gone
You can hear the whistle blow a hundred miles
A hundred miles, a hundred miles, a hundred miles, a hundred miles
You can hear the whistle blow a hundred miles


Not a shirt on my back, not a penny to my name
And the land that I once loved is not my own
Lord I'm one, Lord I'm two, Lord I'm three, Lord I'm four
Lord I'm five hundred miles away from home

A hundred tanks along the square, one man stands and stops them there
Someday soon the tide'll turn and I'll be free
Well I'll be free, I'll be free, I'll come home to my country
Someday soon the tide'll turn and I'll be free


If you missed the train I'm on, you will know that I am gone
You can hear the whistle blow a hundred miles
Lord I'm one, Lord I'm two, Lord I'm three, Lord I'm four
Lord I'm five hundred miles away from home
Lord I'm five hundred miles away from home, yea

Well I'll be free, I'll be free, I'll come home to my country
Lord I'm five hundred miles away from home
You can hear the whistle blow five hundred miles
Lord I'm five hundred miles away from home.


Δημήτρης Βάσσιος