Ένα παραμύθι που το έλεγαν Χριστούγεννα

γράφει η Ντίνα Μπατζιά

χριστουγεννιάτικη κάρτα του Banksy

Κι αν ο Ιωσήφ με τη Μαρία, βαδίζοντας προς στη Βηθλεέμ, για να γεννήσει, έπεφταν πάνω στο τείχος που έχτισε το Ισραήλ με τη Γάζα; Κι αν, ακόμη χειρότερα, κυνηγημένοι, με τον Ιησού στην αγκαλιά, για να γλιτώσουν από το σπαθί του Ηρώδη, σκόνταφταν πάνω στο τείχος; Τι θα γινόταν; Προφανώς δεν θα γιόρταζαν οι χριστιανοί τη γέννηση. Το παραμύθι Χριστούγεννα δεν θα είχε ειπωθεί ποτέ.

Από τις γιορτές λατρείας της αρχαιότητας μέχρι τα Χριστούγεννα, πολλοί μύθοι χώρεσαν. Από το ιστορικό γεγονός μέχρι το απλό σύμβολο πίστης, πολλές θεωρίες διατυπώθηκαν. Και από τις χριστιανικές ιδέες της αγάπης και της ανθρωπιάς μέχρι τη θλίψη της φωτεινής κατανάλωσης, πολλά τσιγάρα δρόμος.

Σε εποχές πολύ παλαιότερες από τη Γέννηση του Χριστού και από την καθιέρωση του ρωμαϊκής καταγωγής Ιουλιανού ημερολογίου, που χρησιμοποιούμε και σήμερα, ανάγεται ο εορτασμός του Δωδεκαήμερου, οι μέρες από τα Χριστούγεννα έως τα Θεοφάνεια.

Οι άνθρωποι λάτρευαν τον  Ήλιο ως πηγή φωτός, πηγή ζωής. Πίστευαν, όχι άδικα, πως η ζωή τους κι όλης της φύσης, εξαρτάται από τον Ήλιο. Όλα τα ημερολόγια γιόρταζαν λοιπόν τα γυρίσματα του χρόνου με βάση τη θέση του ήλιου, παρότι ο τότε κόσμος δεν είχε ενιαία αντίληψη για την αρχή και το τέλος του χρόνου. Οι άνθρωποι έφτιαξαν τις εποχές του ηλιακού έτους, τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες, έτσι όπως έβλεπαν τον ήλιο να αλλάζει θέση στον ουρανό. Γιατί διαπίστωναν πως αυτό επέφερε κρύο - ζέστη, χειμερινή νάρκη - βλάστηση, σπορά - συγκομιδή, φως - σκοτάδι. Σύμβολα για τη ζωή και το θάνατο.

Οι προχριστιανικές κοινωνίες γιόρταζαν την αναγέννηση του ήλιου, σημάδι χαράς κι ελπίδας. Μετά τις 22 Δεκεμβρίου που ήταν το χειμερινό ηλιοστάσιο, οι Πέρσες πρώτα και κατόπιν οι Ρωμαίοι γιόρταζαν στις 25 τη γέννηση του Μίθρα, του Θεού Ήλιου.

Η χριστιανική εκκλησία στάθηκε εχθρική με τις ειδωλολατρικές γιορτές: τα Σατουρνάλια 17-23 Δεκεμβρίου, το Γενέθλιον του Αήττητου Ήλιου στις 25, καθώς και τα Βρουμάλια, δηλαδή τη γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, και την σπουδαιότερη γιορτή Πρώτη των Καλενδών την 1η Ιανουαρίου.

Όταν όμως η Εκκλησία διαπίστωσε τη μεγάλη λατρεία του λαού προς τα έθιμα των γιορτών, μεταμφιέσεις, τυχερά παιχνίδια, κάλαντα κλπ, αποφάσισε και τοποθέτησε στη θέση αυτών των ειδωλολατρικών γιορτών, τις δικές της. Πρώτα πρώτα, τη Γέννηση του Χριστού. Η επιστήμη τεκμηριώνει με βάση τα στοιχεία που διαθέτει, ότι αν γεννήθηκε ο Χριστός, αυτό δεν έγινε Δεκέμβριο, ούτε καν Χειμώνα, αλλά Άνοιξη. Τόσο με βάση έρευνες για το Άστρο των Χριστουγέννων, όσο και τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο οποίος αναφέρει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε την εποχή που οι βοσκοί «φυλλάσουν φυλακάς νυκτός επί την ποίμνην αυτών»...

Η χριστιανική Εκκλησία πάντως, εκτόπισε τον Ήλιο, αφού έπρεπε πλέον να είναι ο Χριστός εκείνος που θα έδινε το φως στο κόσμο. Το ίδιο έκανε με τη γιορτή του Αγίου Βασιλείου, όπως και με τα Θεοφάνεια. Για να έχει αποτέλεσμα αυτό στο λαό, η Εκκλησία ανέχθηκε την ενσωμάτωση των παγανιστικών λαϊκών εθίμων.

Πώς φτάσαμε από τα αυθόρμητα λαϊκά έθιμα, σε ένα αστραφτερό, εμπορικό, fake σπιτικό «πανηγύρι», πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη, άστεγους μες το κρύο, ξανθιές που τουρτουρίζουν βολτάροντας την Ερμού χωρίς να μπορούν να αγοράσουν ούτε ένα καλσόν, «λαϊκά» ρεβεγιόν και παιδιά απελπισμένα να αγοράσουν το τελευταίο παιχνίδι που είδαν στην τηλεόραση, τα λέει καλύτερα ο Μάνος Χατζηδάκις:

"Ο μύθος των Χριστουγέννων κρατιέται με τη βία απ’ τα παράθυρα και από τις πόρτες, κρεμασμένος σε πανύψηλα κι αφιλόξενα σύγχρονα σκυθρωπά κτίρια. Τον συντηρούν οι δραστηριότητες της αγοράς, τα συμφέροντα των εμπόρων, οι ανελεύθερες κυβερνήσεις -πλην ανατολικών- και οι ακόμη πιο ανελεύθερες θρησκευτικές οργανώσεις, τέλος, οι αστοί και οι εργατικοί, πρόσφατοι μετανάστες στην αστική τάξη, που κατ’ ουσίαν κυβερνάν τον κόσμο μας, και που επιθυμούν θρησκευτικές αιτιολογίες και παραδόσεις για διασκέδαση, απόλαυση κι’ αμεριμνησία. Ούτε για τα παιδιά, δεν έμειναν τα σύμβολα ανέγγιχτα. Κι αυτά ακόμη προσπαθούν να ονειρεύονται μέσα από τις εφιαλτικές ειδικές εκπομπές της τηλεόρασης, κι απόνα σπίτι που τις μέρες αυτές, δεν έχει να προσθέσει κανένα αληθινό αγαθό, ούτε υποδομή για μια γενναία ονειροπόληση - ονειροπόληση ενός κόσμου ιδανικού, που να τον κυβερνάει ο Χριστός και οι Άγιοι του, με αρχηγό τον Αη Βασίλη. Ιδιαίτερα στον τόπο μας, τα Χριστούγεννα γίνανε μέρες συναλλαγής και αυτοϊκανοποίησης. Ευκαιρία για μια ευρωπαϊκή παράσταση. Αν είχαμε και λίγο περισσότερο χιόνι, ώ τότες τα πράγματα θάσαν καλύτερα.
 
Η γέννηση του Χριστού παραμένει πια μια επέτειος άγονη και χωρίς αίσθημα. Και η Αθήνα μας, σαν καπνιστό τσουκάλι οινομαγειρείου χωρίς φωτιά και θέρμανση, ζει την αγιότητα των ημερών, σκυθρωπά, άχαρα και κουρασμένα. Οι δρόμοι σκοτεινοί, για οικονομία βέβαια ηλεκτρισμού, αλλά φαντάζουν απείρως σκοτεινότεροι έτσι καθώς περιέχουν ολοένα και περισσότερο, αναίδεια, αναπηρία και ανανδρία.

Η δυστυχία ολοφάνερη στα μάτια των γερόντων, που φεύγουν κάθε μέρα από κοντά μας θλιμμένοι κι απροστάτευτοι, γνωρίζοντας καλά πια πως γεννήσανε, λειψούς ανθρώπους και πολύ χιόνι, που ατέλειωτα θα τους σκεπάζει στους αιώνες. Τα κάλαντα, τα δώρα και οι αγιασμοί, δεν πείθουνε κανένα ότι προσφέρουνε αγάπη και παράδοση. Μόνο τα πρόσωπα μερικών παιδιών και μερικών γριών που περιφέρονται θλιμμένες, είναι ότι διαθέτει ο κόσμος μας, για ν’ αγαπάς τις μέρες τούτες.
 
Κι έτσι που ο μύθος των Χριστουγέννων έγινε δίσκος τουρισμού, ζωγραφική σε λαϊκή αγορά, σύνθημα αυτοκόλλητο σε πρακτορείο Προ-Πό, βγήκανε για σεργιάνι χιλιάδες αυτοκίνητα, να πουν τα κάλαντα τα εθνικά, τα θρησκευτικά και τα καταναλωτικά. Πόσο μας ξεκουράζει αυτό το ράντισμα πετρελαίου εις τας οδούς, για να στολίσουμε το σπίτι, για να φωτογραφίσουμε το στολισμένο κέντρο της πόλης, ν’ αφήσουμε τα δώρα μας στους τροχονόμους αστυνομικούς και τέλος να επιστρέψουμε κατάκοποι την μεσημβρία σπίτι μας, για το απαραίτητο και παραδοσιακό γεύμα παραμονής”.

από το stokokkino.gr

Κι αν ο Ιωσήφ με τη Μαρία, βαδίζοντας προς στη Βηθλεέμ, για να γεννήσει, έπεφταν πάνω στο τείχος που έχτισε το Ισραήλ με τη Γάζα; Κι αν, ακόμη χειρότερα, κυνηγημένοι, με τον Ιησού στην αγκαλιά, για να γλιτώσουν από το σπαθί του Ηρώδη, σκόνταφταν πάνω στο τείχος; Τι θα γινόταν; Προφανώς δεν θα γιόρταζαν οι χριστιανοί τη γέννηση. Το παραμύθι Χριστούγεννα δεν θα είχε ειπωθεί ποτέ.   Της Ντίνας Μπατζιά

(Το έργο είναι από χριστουγεννιάτικη κάρτα του Banksy)

Από τις γιορτές λατρείας της αρχαιότητας μέχρι τα Χριστούγεννα, πολλοί μύθοι χώρεσαν. Από το ιστορικό γεγονός μέχρι το απλό σύμβολο πίστης, πολλές θεωρίες διατυπώθηκαν. Και από τις χριστιανικές ιδέες της αγάπης και της ανθρωπιάς μέχρι τη θλίψη της φωτεινής κατανάλωσης, πολλά τσιγάρα δρόμος.

 

Σε εποχές πολύ παλαιότερες από τη Γέννηση του Χριστού και από την καθιέρωση του ρωμαϊκής καταγωγής Ιουλιανού ημερολογίου, που χρησιμοποιούμε και σήμερα, ανάγεται ο εορτασμός του Δωδεκαήμερου, οι μέρες από τα Χριστούγεννα έως τα Θεοφάνεια. 

 

Οι άνθρωποι λάτρευαν τον  Ήλιο ως πηγή φωτός, πηγή ζωής. Πίστευαν, όχι άδικα, πως η ζωή τους κι όλης της φύσης, εξαρτάται από τον Ήλιο. Όλα τα ημερολόγια γιόρταζαν λοιπόν τα γυρίσματα του χρόνου με βάση τη θέση του ήλιου, παρότι ο τότε κόσμος δεν είχε ενιαία αντίληψη για την αρχή και το τέλος του χρόνου. Οι άνθρωποι έφτιαξαν τις εποχές του ηλιακού έτους, τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες, έτσι όπως έβλεπαν τον ήλιο να αλλάζει θέση στον ουρανό. Γιατί διαπίστωναν πως αυτό επέφερε κρύο - ζέστη, χειμερινή νάρκη - βλάστηση, σπορά -συγκομιδή ,φως - σκοτάδι. Σύμβολα για τη ζωή και το θάνατο. 

 

Οι προχριστιανικές κοινωνίες γιόρταζαν την αναγέννηση του ήλιου, σημάδι χαράς κι ελπίδας. Μετά τις 22 Δεκεμβρίου που ήταν το χειμερινό ηλιοστάσιο, οι Πέρσες πρώτα και κατόπιν οι Ρωμαίοι γιόρταζαν στις 25 τη γέννηση του Μίθρα, του Θεού Ήλιου. 

 

Η χριστιανική εκκλησία στάθηκε εχθρική με τις ειδωλολατρικές γιορτές: τα Σατουρνάλια 17-23 Δεκεμβρίου, το Γενέθλιον του Αήτητου Ήλιου στις 25, καθώς και τα Βρουμάλια, δηλαδή τη γιορτή του χειμερινού ηλιοστασίου, και την σπουδαιότερη γιορτή Πρώτη των Καλενδών την 1η Ιανουαρίου.

 

Όταν όμως η Εκκλησία διαπίστωσε τη μεγάλη λατρεία του λαού προς τα έθιμα των γιορτών, μεταμφιέσεις, τυχερά παιχνίδια, κάλαντα κλπ, αποφάσισε και τοποθέτησε στη θέση αυτών των ειδωλολατρικών γιορτών, τις δικές της. Πρώτα πρώτα, τη Γέννηση του Χριστού. Η επιστήμη τεκμηριώνει με βάση τα στοιχεία που διαθέτει, ότι αν γεννήθηκε ο Χριστός, αυτό δεν έγινε Δεκέμβριο, ούτε καν Χειμώνα, αλλά Άνοιξη. Τόσο με βάση έρευνες για το Άστρο των Χριστουγέννων, όσο και τον Ευαγγελιστή Λουκά, ο οποίος αναφέρει ότι ο Ιησούς γεννήθηκε την εποχή που οι βοσκοί «φυλλάσουν φυλακάς νυκτός επί την ποίμνην αυτών»... 

 

 

Η χριστιανική Εκκλησία πάντως, εκτόπισε τον Ήλιο, αφού έπρεπε πλέον να είναι ο Χριστός εκείνος που θα έδινε το φως στο κόσμο. Το ίδιο έκανε με τη γιορτή του Αγίου Βασιλείου, όπως και με τα Θεοφάνεια. Για να έχει αποτέλεσμα αυτό στο λαό, η Εκκλησία ανέχθηκε την ενσωμάτωση των παγανιστικών λαϊκών εθίμων.

 

Πως φτάσαμε από τα αυθόρμητα λαϊκά έθιμα, σε ένα αστραφτερό, εμπορικό, fake σπιτικό «πανηγύρι», πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη, άστεγους μες το κρύο, ξανθιές που τουρτουρίζουν βολτάροντας την Ερμού χωρίς να μπορούν να αγοράσουν ούτε ένα καλσόν, «λαϊκά» ρεβεγιόν, και παιδιά απελπισμένα να αγοράσουν το τελευταίο παιχνίδι που είδαν στην τηλεόραση,τα λέει καλύτερα ο Μάνος Χατζηδάκις:

 

“Ο μύθος των Χριστουγέννων κρατιέται με τη βία απ’τα παράθυρα και από τις πόρτες, κρεμασμένος σε πανύψηλα κι αφιλόξενα σύγχρονα σκυθρωπά κτίρια. Τον συντηρούν οι δραστηριότητες της αγοράς, τα συμφέροντα των εμπόρων, οι ανελεύθερες κυβερνήσεις- πλην ανατολικών- και οι ακόμη πιο ανελεύθερες θρησκευτικές οργανώσεις, τέλος, οι αστοί και οι εργατικοί, πρόσφατοι μετανάστες στην αστική τάξη, που κατ’ ουσίαν κυβερνάν τον κόσμο μας, και που επιθυμούν θρησκευτικές αιτιολογίες και παραδόσεις για διασκέδαση, απόλαυση κι’ αμεριμνησία. Ούτε για τα παιδιά, δεν έμειναν τα σύμβολα ανέγγιχτα. Κι αυτά ακόμη προσπαθούν να ονειρεύονται μέσα από τις εφιαλτικές ειδικές εκπομπές της τηλεόρασης, κι απόνα σπίτι που τις μέρες αυτές, δεν έχει να προσθέσει κανένα αληθινό αγαθό, ούτε υποδομή για μια γενναία ονειροπόληση- ονειροπόληση ενός κόσμου ιδανικού, που να τον κυβερνάει ο Χριστός και οι Άγιοι του, με αρχηγό τον Αη Βασίλη. Ιδιαίτερα στον τόπο μας, τα Χριστούγεννα γίνανε μέρες συναλλαγής και αυτοϊκανοποίησης. Ευκαιρία για μια ευρωπαϊκή παράσταση. Αν είχαμε και λίγο περισσότερο χιόνι, ώ τότες τα πράγματα θάσαν καλύτερα.
 

Η γέννηση του Χριστού παραμένει πια μια επέτειος άγονη και χωρίς αίσθημα. Και η Αθήνα μας, σαν καπνιστό τσουκάλι οινομαγειρείου χωρίς φωτιά και θέρμανση, ζεί την αγιότητα των ημερών, σκυθρωπά, άχαρα και κουρασμένα. Οι δρόμοι σκοτεινοί, για οικονομία βέβαια ηλεκτρισμού, αλλά φαντάζουν απείρως σκοτεινότεροι έτσι καθώς περιέχουν ολοένα και περισσότερο, αναίδεια, αναπηρία και ανανδρία.

Η δυστυχία ολοφάνερη στα μάτια των γερόντων, που φεύγουν κάθε μέρα από κοντά μας θλιμμένοι κι απροστάτευτοι, γνωρίζοντας καλά πια πως γεννήσανε, λειψούς ανθρώπους και πολύ χιόνι, που ατέλειωτα θα τους σκεπάζει στους αιώνες. Τα κάλαντα, τα δώρα και οι αγιασμοί, δεν πείθουνε κανένα ότι προσφέρουνε αγάπη και παράδοση. Μόνο τα πρόσωπα μερικών παιδιών και μερικών γριών που περιφέρονται θλιμμένες, είναι ότι διαθέτει ο κόσμος μας, για ν’ αγαπάς τις μέρες τούτες.
 

Κι έτσι που ο μύθος των Χριστουγέννων έγινε δίσκος τουρισμού, ζωγραφική σε λαϊκή αγορά, σύνθημα αυτοκόλλητο σε πρακτορείο Προ-Πό, βγήκανε για σεργιάνι χιλιάδες αυτοκίνητα, να πουν τα κάλαντα τα εθνικά, τα θρησκευτικά και τα καταναλωτικά. Πόσο μας ξεκουράζει αυτό το ράντισμα πετρελαίου εις τας οδούς, για να στολίσουμε το σπίτι, για να φωτογραφίσουμε το στολισμένο κέντρο της πόλης, ν’ αφήσουμε τα δώρα μας στους τροχονόμους αστυνομικούς και τέλος να επιστρέψουμε κατάκοποι την μεσημβρία σπίτι μας, για το απαραίτητο και παραδοσιακό γεύμα παραμονής”.

- See more at: http://stokokkino.gr/article/1000000000002081/Ena-paramuthi-pou-to-elegan-Xristougenna#sthash.x7rfvwPb.dpuf